Znajdziecie tu opisy wszystkich bruśnieńskich kamiennych krzyży przydrożnych, historię kamieniarki bruśnieńskiej i aktualne informacje związane z nimi.
Miejsce: krzyż stoi na osiedlu, przy drodze, po byłym PGR w Starym Lublińcu.
Lokalizacja: 50.2883, 23.05061
Inskrypcja: język ukraiński
Opis:
Krzyż jest zamalowany, co utrudnia odczytanie elementu inskrypcji. Jego wyróżnikiem jest płaskorzeźba z symbolem czaszki i piszczeli pod stopami Chrystusa.
TUTAJ album ze zdjęciami
Miejsce: krzyż stoi na końcu Niemstowa od wschodniej strony.
Lokalizacja: 50.25904, 23.07143
Opis:
Krzyż został wystawiony w 1870 roku. Jest zamalowany i trudno z niego odczytać inskrypcje. Szczególnym wyróżnikiem jest płaskorzeźba czaszki i piszczeli pod wizerunkiem Chrystusa. Z tyłu ma doczepiony kamień z wnęką.
TUTAJ album ze zdjęciami
Miejsce: krzyż stoi przy drodze głównej w Cieszanów – Dachnów, przed drogą boczną do Nowego Sioła
Lokalizacja: 50.24046, 23.13346
Opis:
Brak inskrypcji, szczególnym elementem wyróżniającym jest płaskorzeźba z symbolem czaszki i piszczeli pod wizerunkiem Chrystusa.
TUTAJ album ze zdjęciami
Miejsce: krzyż usytuowany jest około 20 metrów od drogi, między Dzięwiecierzem PGR, a wjazdem na przysiółek Słotwina, na lekkim zakręcie, po stronie północnej. Tam też, w okolicy, mają swój ostry zakręt tory kolejowe. Nie było tam zabudowań, tak jak teraz, tylko droga, która prowadziła na stację kolejową, z przysiółka dziewięcierskiego – Łuh.
Lokalizacja: 50.21411, 23.44492
Inskrypcja: język ukraiński
Opis:
Inskrypcja na krzyżu jest niestety zdekompletowana przez czas i trudno odczytać szczątkowe napisy. Możemy się tylko domyślać, że na początku pisało, coś w rodzaju: Ten krzyż powstał staraniem – i tutaj było imię, być może Hryc i nazwisko. Śmiało można przypuszczać, że był to mieszkaniec przysiółka Łuh.
Na ramionach krzyża mamy ciekawy zabieg zdobniczy w formie kwiatków, i obok nich klasyczne skróty, na górnym Tytuł, na bocznych oznaczające imiona Jezus – Chrystus. Pod stopami ukrzyżowanego dość niespotykana forma skrzyżowanych piszczeli, bez czaszki.
TUTAJ album ze zdjęciami
Miejsce: wjeżdżając od strony Horyńca do Werchraty, gdy wjedziemy na pagór przed wioską, po lewej stronie znajdziemy polną drogę. Jedziemy nią około 300 metrów i tam znajdziemy krzyż przy drodze.
Lokalizacja: 50.25152, 23.46469
Inskrypcja: język ukraiński
Opis:
Na nazwisku drugiego fundatora niestety jest dziura. Na krzyżu oprócz klasycznego Titulusa i skrótów imion boskich, mamy postać ukrzyżowanego, pod którego stopami mamy symbol czaszki z piszczelami.
Przed wojną, tak jak teraz, krzyż stał w szczerym polu. Wtedy nie było drogi, która jest asfaltowa. Okolica ta nosiła nazwę Kozubale. Zalewne mieszkający poniżej gospodarze, właściciele pól obok siebie, na miedzy przy drodze wystawili ten krzyż.
TUTAJ album ze zdjęciami
Miejsce: Krzyż stoi na początku nieistniejącego przysiółka Zawałyle. Najlepiej dojść tam drogą przed torami kolejowymi, w miejscu gdzie przecina je droga asfaltowa w kierunku Werchraty. Idziemy tą drogą około 250 metrów przechodząc przez strumyk i skręcamy dróżką w las w prawo. Idzie się tam skrajem skarpy i na dole są bagna, a po lewej stronie rumowisko po nieistniejącej wiosce Zawałyle. Zaraz na początku stoi ten krzyż.
Lokalizacja: 50.24468, 23.47301
Inskrypcja: język ukraiński
Opis:
Krzyż oprócz klasycznych skrótów na ramionach, ma dodatkowy rzucający się w oko atrybut jakim jest czaszka i piszczele pod stopami Chrystusa, który wyrzeźbiony jest w ludowym stylu.
TUTAJ album ze zdjęciami
Miejsce: kolejne pola poprzedzielane paskami lasów, zaczynając od Góry Brusno, można nazwać od wiosek, które kiedyś tutaj istniały. Najbliżej Góry Brusno są Chmiele, za nimi na północ, oddzielone wąwozem i małym laskiem są pola Szałasów. Jadąc drogą skrajem pól, musimy udać się na drugi koniec, gdzie ogranicza nas też wąwóz. Tym skrajem trzeba iść, aż na kumulację terenu i z niej w dole zobaczymy ten krzyż na środku pola.
Lokalizacja: 50.2699, 23.40154
Inskrypcja: język ukraiński
Opis:
Na krzyżu są też napisy które trudno odczytać, bowiem są niewyraźnie wyryte, jest to prawdopodobna rekonstrukcja:
Pod datą ciąg liter: 47 Hryno …
na jednym z boków: 80 Jurko Hiruń
na drugim boku: 50 Fydorij Szibczyk
Z powodu podobieństwa formy, okresu, oraz symbolu czaszki i piszczeli pod Chrystusem, zaliczyć go można do grupy mogącej mieć związek z wystąpieniem we wsi zarazy, która występowała w tym okresie w regionie. Dodatkowe napisy mogą być imionami i nazwiskami fundatorów krzyża, ale raczej, jak mówi pierwsza część, to wioska Sałasy fundowała krzyż. Można przypuszczać, że są to trzy osoby, które zmarły na zarazę we wsi w wymienionym wieku.
TUTAJ album ze zdjęciami
Miejsce: Krzyż stoi nieopodal torów kolejowych na przysiołku Załuża – Moczary
Lokalizacja: 50.1909, 23.18717
Opis:
Wedle lokalnych podań, krzyż miał być wystawiony przez mieszkańca Moczarów pana Wojciechowskiego, który szczęśliwie wrócił z podróży w poszukiwaniu pracy w Brazylii. Jednakże bardziej prawdopodobne jest to, że krzyż został postawiony w innej intencji, gdyż tego typu wzory były wykorzystywane jako pamiątki po ustąpieniu zarazy we wsi. Trudno odczytać inskrypcję, bowiem jest porysowana i możliwe, że ktoś kto chciał ja odsłonić wyrył dla niego prawdopodobne znaki, a nie takie jakie były pierwotnie.
TUTAJ album ze zdjęciami
Miejsce: W okolicy zbiegu ulic Młodowskiej, Szkolnej i Cichej trzeba poszukać bocznej drogi między gospodarstwami, która wychodzi na łąki. Przy jednym z gospodarstw w głębi sadu stoi ten krzyż.
Lokalizacja: 50.15984, 23.15142
Opis:
Krzyż stoi na tyłach prywatnej posesji, zapewne kiedyś byłą tam ogólnodostępna droga, ale zmiana granic działek odcięła możliwości dostania się w jego pobliże.
TUTAJ album ze zdjęciami
Miejsce: Krzyż znajduje się przy ulicy Stefana Mierzwy w Baszni Dolnej, która prowadzi w kierunku Podlesia. Stoi po południowo-zachodniej stronie drogi, około 200 metrów przed wlotem do ulicy Kolejowej, 50 metrów obok jest gospodarstwo.
Lokalizacja: 50.16599, 23.23829
Inskrypcja: język ukraiński
Front
Tył
Opis:
To stary krzyż, z napisami w języku staro-cerkiewno-słowiańskim. Na tablicy z przodu mamy skrót Troparionu Podwyższenia Krzyża, pod nim wymieniony jest fundator. Z przodu mamy też klasyczne napisy opisujące krzyż, czyli na górnym ramieniu Titulus Crucis i na bocznych ramionach imię: Jezus Chrystus. Z tyłu oprócz daty postawienia krzyża, mamy coś w rodzaju formułki, czy też zaklęcia, które jest zawarte w skrótach: Jezus Chrystus Zwycięzca Śmierci. Ta formułka z symbolem czaszki i piszczeli na krzyżu często powiązana była z upamiętnianym wystąpieniem w wiosce jakiejś zarazy. Być może dom Sima Maksymca uchronił się przed zarazą, albo ktoś cudem wyzdrowiał, stąd gospodarz wystawił na pamiątkę tego wydarzenia kamienny krzyż na swoim polu przy drodze. Była to też okolica, gdzie kończyła się administracyjnie wioska Basznia Dolna a zaczynała Basznia Górna. Zazwyczaj tego typu krzyże stawiano gdzieś na krańcach wiosek.
TUTAJ album ze zdjęciami
