Narol 16

Znajdziesz obiekt klikając na współrzędne:

50.3627, 23.32346

W Narolu przy ulicy Armii Krajowej (okolica domu nr 72) znajduje się mały sosnowy las na piaskowym pagórze. Tutaj był pierwszy narolski kościół. Dziś pozostały po nim tylko dwa stare kamienne krzyże (pod ziemią są w okolicy elementy podstaw). Jeden z nim posiada inskrypcję:

„Waleczny Michał Bohuszewicz 1830”.

Dzięki informacjom pozyskanym od pana prof Henryka Gmiterka z metryki zgonów parafii narolskiej w archiwum lwowskim możemy poznać tożsamość pochowanej osoby:

Michał Bohuszewicz, mandatariusz dominium narolskiego, zmarł 12 XII 1830 r. w wieku 54 lat i został pochowany dwa dni później. Ceremonię prowadził administrator narolski ks. Jan Tsapjak.

TUTAJ album ze zdjęciami

Narol 15

Znajdziesz obiekt klikając na współrzędne:

50.35668, 23.32266

Złamany kamienny krzyż znajduje się w lesie niedaleko ulicy Armii Krajowej, w części Narola nazywanej Zagrody. W lesie tym znaleźć można piaskowe pagórki, zapewne ziemia była tutaj nieurodzajna, dlatego wybrano to miejsce na cmentarz choleryczny i jak wspomina też Henryk Wolańczyk, nieopodal było cmentarzysko dla zwierząt. Inskrypcja na froncie:

„Tu spoczywa S. Paminci Ałgustyn Lizakowski, kturen umar na cholere R 1830 dnia 13go lipca. Prosi o pozdrowienie anielski.”

Z tyłu krzyża znajduje się mało czytelny napis, który został wykonany w 1914 roku przez stacjonujących w okolicy żołnierzy z armii Austro-Węgier. To dlatego, że były tutaj pochówki żołnierskie z okresu I wojny. Według relacji H. Wolańczyka, miało się znajdywać tutaj więcej krzyży, ale po II wojnie zostały stąd zabrane.

(aktualizacja opisu 28.11.2022)

TUTAJ album ze zdjęciami

Ruda Różaniecka 13

Miejsce: idziemy od cmentarza w Hucie Różanieckiej 850 metrów w las, w stronę Rudy Różanieckiej. Gdy znajdziemy się przy wielohektarowym wyrębie ze świeżo zasadzonym lesie po prawej stronie, szukamy małego krzyża kilkadziesiąt metrów od drogi.

Znajdziesz obiekt klikając na współrzędne:

50.36433, 23.21766

Opis:

Jest to bardzo stary kamienny krzyż, który zapewne był pierwotnie postawiony na mogile, być może utworzonej po jakiejś zarazie, jaka wtedy w okolicy się pojawiła i zebrała śmiertelne żniwo. Na krzyżu znajdziemy zatarte przez czas litery, ale trudno je odczytać, na pewno widać tam datę 1831. Według lokalnych opowieści, w tym miejscu zmarł i został pochowany Sebastian Herda. Na pewno jest to krzyż na mogile.

TUTAJ album ze zdjęciami

Łówcza 13

Miejsce: jedziemy 1300 metrów od cmentarza w Łówczy prosto w pola asfaltową drogą, tutaj będziemy mieć kamienny krzyż. Jedziemy dalej około 1110 metrów i tam po lewej stronie znajdziemy szczątki figury.

Znajdziesz obiekt klikając na współrzędne:

50.31701, 23.29858

Inskrypcja: język ukraiński

Zbaw Panie lud Twój, i błogosław dziedzictwu Twemu

Opis:

Figura jest rozbita i został tylko element cokołu. Są tam tylko pojedyncze litery, ale śmiało można zrekonstruować modlitwę, powszechnie występującą na takich fundacjach. Obok stoi metalowy krzyż, który ktoś postawił na betonowej podstawie. Możliwe, że użyte do niej zostały elementy kamiennego krzyża. Podstawa z dużym kamiennym otworem wskazuje, że pierwotnie mógł stać tutaj, lub w okolicy starszy krzyż.

TUTAJ album ze zdjęciami

Narol 14

Miejsce: jadąc ulicą Józefowską w stronę Młynków, gdy miniemy zakręt do Młynków i skończy się też na wprost asfalt, idziemy około 400 metrów dalej i tam po lewej stronie drogi stoi ta figura.

Znajdziesz obiekt klikając na współrzędne:

50.35939, 23.29419

Inskrypcja: język polski

Na cześć i chwałę P. Boga postawił te figure Michał Zuchowski R.P. 1905

Opis:

Figura zwieńczona jest ciekawym krzyżykiem o nieproporcjonalnie długiej pionowej belce krzyża. Elementem ozdobnym górnego ramienia jest gwiazdka.

TUTAJ album ze zdjęciami

Narol 13

Miejsce: Na kumulacji terenu nieopodal stoją dwie wieże telefonii komórkowej, około 200 metrów od nich na zachód znajdziemy tę figurę.

Znajdziesz obiekt klikając na współrzędne:

50.33259, 23.32259

Inskrypcja: język polski

Ku czci i chwale Bożej, fundator Leon Wolańczyk 1912 R

Opis:

Krzyżyk wieńczący jest uszkodzony. Kiedyś była obok polna droga, ale przez długi czas nieużytkowania zarosła i jest nieprzejezdna. Była to kiedyś droga graniczna, między Narolem a Jędrzejówką. Krzyż stoi po stronie narolskiej.

TUTAJ album ze zdjęciami

Narol 12

Miejsce: jedziemy na południowo wschodni kraniec Jędrzejówki i jedziemy polną drogą około 900 metrów na zachód, tam za skrzyżowaniu polnych dróg jedziemy 550 metrów na południe pod górę. W krzakach po prawej stronie drogi stoi interesujący nas obiekt.

Znajdziesz obiekt klikając na współrzędne:

50.32561, 23.32121

Opis:

Figura uszkodzona, pozostał obłupany postument z ozdobnymi rombami na bokach. Zaraz obok biegnie granica między Narolem a Jędrzejówką.

TUTAJ album ze zdjęciami

Narol Wieś 1

Miejsce: figura stoi na prywatnej posesji po prawej stronie drogi w Narolu wsi, jadąc od Narola, przy budynku nr 52.

Znajdziesz obiekt klikając na współrzędne:
50.36962, 23.31733

Opis:

Inskrypcja zamalowana. Jest to wzór figury, który występuje głównie w okolicy Narola.

TUTAJ album ze zdjęciami

Huta Złomy 1

Miejsce: figura stoi przy drodze w stronę Łówczy, na zachodnim krańcu Huty Złomy.

Znajdziesz obiekt klikając na współrzędne:
50.29361, 23.34843

Inskrypcja: język polski

N.P. Bogu czenść chwała
fundatory Kazimirz Mazurkiewicz, Sobestyan Czerwonka, Jan Mazurkiewicz i Michał Mazurkiewicz
Dnia 12 lipca Ro 1884

Opis:

Inskrypcja pisana ludową gwarą. Figurę postawili mieszkańcy Złomów, rodzina Mazurkiewiczów, razem z Sebastianem Czerwonką, pierwszych mieszkańców Złomów. Nie jest znana intencja tej fundacji, możliwe, że została postawiona po ustąpieniu zarazy we wsi.

TUTAJ album ze zdjęciami

Ruda Różaniecka 5

Miejsce: krzyż trudny do znalezienia, w środku lasu. Można próbować trafić na niego idąc na północ około 260 metrów od krzyża pańszczyźnianego przez dolinę Różańca, albo od okolic wioski Kuryje, gdzie nieopodal źródeł Różańca leśna asfaltowa droga ostro skręca, tworząc kąt prosty. Na tym zakręcie, idziemy prosto drogą leśną, około 1400 metrów, aż po prawej zobaczymy spory pagór. Skręcamy tam w lewo, szukając leśnej drogi, kierując się ku dolinie Różańca, 100 metrów dalej nieopodal doliny znajdziemy krzyż.

Znajdziesz obiekt klikając na współrzędne:
50.33271, 23.22905

Inskrypcja: język ukraiński

Zbaw Panie lud Twój, i błogosław dziedzictwu Twemu
Dnia czerwca 1879 roku
O zbawienie dusz
Krzyż ten wystawił Fetko Rebizant chłop z Grochów
R.P. 1879

Opis:

Krzyż był połamany, ale został odnowiony. Mamy tutaj mało spotykaną formułę „O zbawienie dusz”, co w połączeniu z symbolem czaszki i piszczeli, który spotykany jest na krzyżach z tego okresu, stawianych z okazji wystąpienia morowego powietrza we wsi, pokazuje, że krzyż mógł być wystawiony po wystąpieniu zarazy we wsi. Najbardziej znana grupa krzyży cholerycznych, czy też morowych, związana jest z okresem po I wojnie, gdzie są jeszcze w wielu wsiach żywe historie związane z ich wystawieniem, niestety te starsze sprzed I wojny nie mają żadnej oficjalnej historii i można się tylko domyślać po inskrypcjach, w jakim celu zostały postawione.

TUTAJ album ze zdjęciami

Ruda Różaniecka 7

Miejsce: nieistniejąca już dziś wioska Grochy, najłatwiejsza do odnalezienia jest od Płazowa. Najlepiej iść drogą za starym cmentarzem, który jest usytuowany po drugiej stronie drogi, gdzie mamy nowy cmentarz. Idąc bokiem lasu i wioski, mijamy od strony lasu ruiny starego gospodarstwa. Idziemy leśną drogą skręcając na rozwidleniu w prawo. Następnie cały czas prosto, do następnego rozwidlenia, gdzie skręcamy w lewo. W pewnym momencie droga powinna być coraz dziksza. Przy najbliższym rozwidleniu skręcamy w prawo, nieco rozjechaną i mokrą dróżką i tam stoi ta figura.

Znajdziesz obiekt klikając na współrzędne:
50.32886, 23.23325

Inskrypcja: język ukraiński

Zbaw Boże lud Twój, i błogosław dziedzictwo Twoje

Ten krzyż postawił Dmytro i Maria Kłymus

sioło w Grochach dnia 4 kwietnia roku 1912

Opis:

Napis jest wyryty w mało spotykany sposób. Jest płytki i ma się wrażenie, że został wykonany przez samego gospodarza, któremu ktoś napisał tekst na kamieniu. Przez zamalowanie farbą i niewyraźnie ryte litery, trudno odczytać jeden z wyrazów po nazwisku, zapewne chodzi o słowo „sioło”.

Przed wojną była to wioska z dwoma przysiółkami: Żuki i Kuryje. Były tam trzy gajówki w okolicy. W samym centrum wioski była dolina strumienia Różaniec, który ma też tutaj swoje źródła. Figura ta powinna stać na pierwszej posesji gospodarzy z Grochów.

Przed wojną droga przy tej figurze była po drugiej stronie, na co wskazują drzewa, a także stary trakt. Wskazuje też na to inskrypcja, która jest odwrócona w drugą stronę. Zapewne w momencie gdy spadł krzyżyk, postanowiono go postawić odwrotnie, frontem do nowej drogi. Obecnie obiekt jest odnowiony, brakuje tylko elementu z gzymsem cokołu.

TUTAJ album ze zdjęciami

Ruda Różaniecka 6

Miejsce: żeby znaleźć ten krzyż, musimy w Płazowie znaleźć stary cmentarz i przejść obok. Gdy miniemy kilkaset metrów dalej ruiny gospodarstwa po prawej, niedaleko znajdziemy rozwidlenie dróg, gdzie skręcamy w prawo. Następnie cały czas prosto, do następnego rozwidlenia, gdzie skręcamy w lewo. W pewnym momencie droga będzie zarośnięta krzakami. Przy najbliższym rozwidleniu skręcamy w prawo, nieco rozjechaną i mokrą dróżką. Nieopodal powinniśmy dojrzeć kamienny krzyż rodziny Kłymusów (Klimusów). Udajemy się dalej. Niestety po chwili droga zacznie się ukrywać w zaroślach. Szukamy małej polany leśnej, która ma z boku szpaler lip. Za polaną wchodzimy w las i idziemy prosto kilkaset metrów, w linii prostej ze strumieniem, aż zobaczymy starą lipę i ułamany pień, przy którym stoi ten krzyż.

Znajdziesz obiekt klikając na współrzędne:

50.33028, 23.22961

Inskrypcja: język ukraiński

Zbaw Panie lud Twój, i błogosław dziedzictwo Twoje

W pamiątkę zniesienia pańszczyzny

3 maja 1848

Grochy

Żuki

Postawiono 1860

Opis:

Krzyż stał przy drodze, w nieistniejącej już wiosce Grochy. Przed wojną było tutaj pole, nieopodal las. Zasadzono przy krzyżu 2 lipy, do dziś dotrwała jedna. Cała okolica jest usiana barwinkiem, który się rozrósł przez dziesiątki lat i tworzy duży dywan. Po tej stronie strumienia były dwa gospodarstwa, reszta wsi była po drugiej stronie doliny Różańca.

Jak możemy wyczytać na krzyżu, mieszkańcy postawili go dopiero 12 lat po zniesieniu pańszczyzny. To bardzo ciekawy obiekt, bowiem ufundowany został przez bardzo małą wioskę. Pokazuje to, jak duże znaczenie w ówczesnym społeczeństwie miało zniesienie pańszczyzny (niewolnictwa) chłopów.

Krzyż ma na froncie na samej górze Tytuł, niżej Troparion, i pod nim tekst związany ze zniesieniem pańszczyzny z mało spotykaną ciekawostką: wymienione dwie miejscowości: Grochy i Żuki. Pokazuje to, że nie tylko większe gromady stawiały takie krzyże, ale także małe wioski. Data „Postawiono 1860” jest na tyłach krzyża.

TUTAJ album ze zdjęciami