Kategoria: Dziewięcierz

Opublikowane w

Dziewięcierz 17

Znajdziesz obiekt klikając na współrzędne:

50.20082, 22.88047

Inskrypcja po przetłumaczeniu z Ukraińskiego: „Zbaw Panie lud Twój, i błogosław dziedzictwu Twemu … Czobit 1934” część tablicy inskrypcyjnej jest uszkodzona, jednakże z łatwością można zrekonstruować formułę modlitewną. Pod nią jest fundator, odczytać można tylko nazwisko i datę.

Jest to przykład nowszego typu rzeźb bruśnieńskich. Krzyżyk jest uszkodzony, jego belka z Maryjkami leży obok. Na ramionach są wklęsłe gwiazdki. Cokół dodatkowo ozdobiony jest wklęsłym krzyżykiem na szczycie. Widać ślady wypełniania inskrypcji turkusową farbą.

Krzyż został odnaleziony w styczniu 2021 roku. Namiary na niego przesłał Paweł. Znalazł go przypadkiem, szukał miejsca do robienia zdjęć roztoczańskiej panoramy. Wchodząc na upatrzone miejsce, oczekując ciekawego punktu widokowego, przypadkiem trafił na ten krzyż. W tych okolicach można zrobić między innymi fotografię kościoła po ukraińskiej stronie Dziewięcierza. Krzyż jest bardzo trudny do odnalezienia, bowiem stoi w zakrzaczeniu, dlatego też nie był szerzej znany. Bez dokładnej lokalizacji bardzo trudno go znaleźć w lecie, dlatego najlepiej szukać go w zimie, lub wczesną wiosną.

TUTAJ album ze zdjęciami

Opublikowane w

Dziewięcierz 16

Znajdziesz obiekt klikając na współrzędne:

50.21447, 23.44961

Inskrypcja częściowo zniszczona, ale da się odczytać na górnej tablicy formułę modlitewną po przetłumaczeniu z Ukraińskiego: „Zbaw Panie lud Twój”. Dolna tablica obita, możliwe, że był tam utrwalony fundator i data. Krzyżyk wieńczący jest zniszczony, został tylko element belki pionowej krzyża, na którym umieszczony jest titulus. Być może pod ziemią znajdują się jego kawałki.

Krzyż został znaleziony w styczniu 2021 roku, dzięki namiarom od Kamila Pustelnika, który umieścił wcześniej swoje znalezisko w internecie, sugerując, że może to być krzyż z cmentarza. Jednakże obiekt posiada klasyczną formułę modlitewną na tablicy inskrypcyjnej, która nie występuje na krzyżach cmentarnych. Dzięki temu udało się znaleźć szesnasty kamienny krzyż w Dziewięcierzu, który wcześniej był praktycznie nieznany i nieudokumentowany. Przed wojną był tutaj przysiółek Dziewięcierza Łuch. Uszkodzenie krzyża nastąpiło przez bydło, które tam wypasano w czasie PRLu. Prawdopodobnie został postawiony po 1920 roku, co można wywnioskować po jego formie.

TUTAJ album ze zdjęciami

Opublikowane w

Dziewięcierz 12

Miejsce: aby odnaleźć tę figurę, udajemy się na przysiółek Dziewięcierza – Słotwina. Jadąc drogą podjeżdżamy asfaltem pod górkę i szukamy Zielonego Szlaku który tutaj skręca w las. około 230 metrów dalej tuż przy drodze stoi interesujący nas krzyż.

Znajdziesz obiekt klikając na współrzędne:
50.22154, 23.44467

Inskrypcja: język ukraiński

Zbaw Panie lud Twój i błogosław dziedzictwo Twoje
Postawił krzyż ten
Postawił ten krzyż
Mychaył
… o
1890

Opis:

Napis niestety jest niekompletny, akurat nazwisko jest odbite. Słowa z tyłu „Postawił ten krzyż” są rekonstrukcją na podstawie szczątków napisów i jest to prawdopodobny napis. Ciekawe jest to, że z przodu i z tyłu mamy napis o „postawieniu”. Z boku znaleźć możemy kilka liter, które niewiele mówią: icy o. Sam krzyżyk ma bardzo ciekawą staranną formę, którą można w kilku innych miejscach odnaleźć.

Przed wojną były wokół tej figury pola, które usytuowane były wyżej względem wioski. Przysiółek o nazwie Hruszki położony był kilkaset metrów niżej w dolinie. Być może w okolicy tej figury była granica między polami gospodarzy Słotwiny i Hruszek. Na pewno była to polna figura, która służyła mieszkańcom podczas wiosennych procesji, podczas dni krzyżowych.

TUTAJ album ze zdjęciami

Opublikowane w

Dziewięcierz 11

Miejsce: figura stoi w lasach dziewięcierskich, w miejscu gdzie kiedyś był przysiółek Hruszki. Biegnie tędy zielony szlak, od asfaltowej drogi z Dziewięcierza Słotwina jest tutaj około 700 metrów.

Znajdziesz obiekt klikając na współrzędne:
50.22537, 23.44685

Inskrypcja: język ukraiński

Zbaw Boże lud Twój, i błogosław dziedzictwu Twemu

1938 12/6

Opis:

Pierwotnie był tutaj płotek, po którym zostały tylko dwa kamienne słupki. Figura ta jest przykładem nowoczesnych wzorców w wykonaniu postumentów, ale krzyżyk, gdzie zazwyczaj trzeba najwięcej precyzji i talentu, ozdobiony jest płaskorzeźbą Chrystusa o ludowym wzorze, szczególnie rzuca się w oczy wydłużony tułów. Pod tablicą z inskrypcją znajdziemy dwie litery: OR. Możliwe, że są to inicjały osoby, która ufundowała figurę, ewentualnie skrót związany z rokiem fundacji.

TUTAJ album ze zdjęciami

Opublikowane w

Dziewięcierz 14

Miejsce: w Dziewięcierzu, jedziemy drogą aż do skrzyżowania, gdzie droga przez tory prowadzi w stronę Niwek Horynieckich. Po drugiej stronie drogi, gdy przejdziemy kilkadziesiąt kroków, zobaczymy leśną drogę. Wchodzimy w nią i idziemy kilkaset metrów, aż zobaczymy przed sobą drogę z betonów, która jest zrobiona na bagnie ze strumieniem. Tutaj trzeba uważać, bo kierujemy się prosto w stronę granicy polsko – ukraińskiej. Gdy przejdziemy przez mostek na dolinie w strumyku, idziemy pod górkę. W momencie, gdy zobaczymy, że jesteśmy na kumulacji terenu, wypatrujmy po lewej tej figury. Będzie ona kilkanaście kroków od drogi.

Znajdziesz go klikając na współrzędne:

50.21291, 23.45716

Inskrypcja: język ukraiński

Zbaw Panie lud Twój i błogosław dziedzictwu Twemu
Staraniem …eksy …asija Roku 1925

Opis:

Niestety napis fundatorski jest niekompletny, gdzie imię i nazwisko ma braki. Przed wojną był tutaj jeden z przysiółków Dziewięcierza. Poniżej był Łuh, a tutaj Kiernica. Wioska otoczona była z dwóch stron doliną i strumieniem. Na tej kumulacji terenu były praktycznie same pola. Figura ta jest pamiątką po jednym z zamożniejszych gospodarzy wioski, który zapewne miał na imię Ołeksa, nazwisko można zrekonstruować jako „Basija”. Krzyżyk wieńczący ma niespotykaną formę, wygląda tak, jakby pierwotnie miał mieć na dole dwie postaci, jak możemy to spotkać w wielu innych przypadkach. Być może rzeźbiarzowi nie wyszło coś i postanowił ściąć to miejsce do takiej formy.

TUTAJ album ze zdjęciami

Opublikowane w

Dziewięcierz 15

Miejsce: krzyż usytuowany jest około 20 metrów od drogi, między Dzięwiecierzem PGR, a wjazdem na przysiółek Słotwina, na lekkim zakręcie, po stronie północnej. Tam też, w okolicy, mają swój ostry zakręt tory kolejowe. Nie było tam zabudowań, tak jak teraz, tylko droga, która prowadziła na stację kolejową, z przysiółka dziewięcierskiego – Łuh.

Lokalizacja: 50.21411, 23.44492

Inskrypcja: język ukraiński

Zbaw Panie lud Twój i błogosław dziedzictwu Twemu
1891 rok

…. staraniem Hryc t …

Opis:

Inskrypcja na krzyżu jest niestety zdekompletowana przez czas i trudno odczytać szczątkowe napisy. Możemy się tylko domyślać, że na początku pisało, coś w rodzaju: Ten krzyż powstał staraniem – i tutaj było imię, być może Hryc i nazwisko. Śmiało można przypuszczać, że był to mieszkaniec przysiółka Łuh.

Na ramionach krzyża mamy ciekawy zabieg zdobniczy w formie kwiatków, i obok nich klasyczne skróty, na górnym Tytuł, na bocznych oznaczające imiona Jezus – Chrystus. Pod stopami ukrzyżowanego dość niespotykana forma skrzyżowanych piszczeli, bez czaszki.

TUTAJ album ze zdjęciami

Opublikowane w

Dziewięcierz 13

Miejsce: tuż przy torach, przy drodze między Dziewięcierzem (Dolina), a tak zwanym PGRem, praktycznie w połowie drogi, na dość ostrym zakręcie, stoi nieopodal torów ten krzyż.

Lokalizacja: 50.21837, 23.45722

Inskrypcja: język ukraiński

Pamiątka 3 maja 1848 roku
Ponowienie 3 maja 1945 roku

Opis:

Prawie sto lat po zniesieniu pańszczyzny musiał stary krzyż ulec zniszczeniu, bowiem jak widzimy na fotografii, mamy tu do czynienia z odnowionym obiektem. 3 maja 1945 roku, miejscowa społeczność, musiała zapewne zorganizować dużą uroczystość gromadzką. Wtedy nadal uważano, że dopóki istnieją te krzyże, które są niejako pieczęcią i pamiątką zniesienia pańszczyzny, to dopóty niewolnictwo nie wróci. Dlatego też, na drugiej stronie krzyża mamy napis mówiący o pamiątce wydarzenia z 3 maja 1848 roku. Jest to tak charakterystyczna data, że widząc ją na krzyżu możemy w ciemno rzucać słowem – Pańszczyzna. Na ramionach krzyża mamy klasyczne skróty, w środku jest wyryty głęboko krzyżyk.

Jest to drugi pańszczyźniany krzyż z Dzieiwęcierza. Na podstawie znajomości wyglądu pierwszego krzyża można przypuszczać, że oryginalny, przed odnowieniem miał podobny wygląd, ale mógł być większy.

TUTAJ album ze zdjęciami

Opublikowane w

Dziewięcierz 10

Miejsce: w Dziewięcierzu na przysiółku Dolina musimy odnaleźć wysunięte najdalej na północ gospodarstwa, tam na końcu stoi ruina domu z pasieka, zaraz obok niej stoi w sadku ta figura.

Lokalizacja: 50.22995, 23.45928

Inskrypcja: język ukraiński

Zbaw Panie lud Twój, i błogosław dziedzictwu Twemu

Ten krzyż postawił Iwan Czobit. 1932

Opis:

Figura ma uszkodzony krzyżyk wieńczący, którego kawałki leżą obok.

TUTAJ album ze zdjęciami

Opublikowane w

Dziewięcierz 9

Miejsce: skręcamy w drogę przy byłej zlewni mleka w Dziewięcierzu, tam przy jednym z pierwszych gospodarstw przed torami kolejowymi stoi interesująca nas figura.

Lokalizacja: 50.22585, 23.46247

Inskrypcja: język ukraiński

Krzyżowi Twojemu kłaniamy się Władco, i święte Twoje zmartwychwstanie wysławiamy
Tekla Mołoko R.B. 1911

Opis:

Figura miała pierwotnie kamienny krzyżyk, ale uległ zniszczeniu, dlatego też został zastąpiony zamiennikiem z lastryko.

TUTAJ album ze zdjęciami

Opublikowane w

Dziewięcierz 8

Miejsce: w Dziewięcierzu, jego części nazywanej teraz Doliną, gdy wyjedziemy z głównej drogi, od razu za socrealistycznym budynkiem zlewni mleka, obok drogi, dostrzeżemy rozbitą figurę.

Lokalizacja: 50.22618, 23.46389

Opis:

Niestety, napisów praktycznie nie da się odczytać, bo zostały jakby odbite z obu stron. Istnieje możliwość, że jako inskrypcję dziękczynną miała Troparion Pokłonu Krzyżowi, z pozostałości kilku liter można przypuszczać akurat tę formułę. Byłby to trzecia w linii figura z tą modlitwą, zaraz na posesji Mołoków i Krzyż Śniegóry z Popowej.

TUTAJ album ze zdjęciami

Opublikowane w

Dziewięcierz 7

Miejsce: w Dziewięcierzu, w Dolinie Popowej, przy drodze która prowadzi na Moczary, znajdziemy tę figurę. Jest ona usytuowana stosunkowo niedaleko drogi. Aby go odnaleźć, wchodzimy z drogi relacji Horyniec – Werchrata, w drogę na Moczary, kilkadziesiąt metrów dalej rozpoczyna się bardzo ostry zakręt, na tym zakręcie po lewej, przy drzewach stoi interesujący nas obiekt.

Lokalizacja: 50.2263, 23.46583

Inskrypcja: język ukraiński

Ioann Snihur RB 1902
Krzyżowi Twojemu kłaniamy się Władco, i święte Twoje zmartwychwstanie wysławiamy

Opis:

Na inskrypcji z przodu jest fundator, z tyłu inskrypcja jest zamalowana i niepełna. Można jednak ją zrekonstruować, jako Troparion Pokłonu Krzyżowi.

Snihuri były jednym z przysiółków Dziewięcierza, wygląda na to, że nazwa przysiółka, czy też chutoru, wywodziła się od nazwiska zamożnego gospodarza dziewięcierskiego. Zostawił on po sobie, jak wielu innych swoisty pomnik. Dość niezwykły, bo w formie figury z kapliczką św. Mikołaja. Sam krzyżyk jest bardzo ciekawy, bowiem ma nieszablonowy kształt, z sześcioramienną gwiazdką pod płaskorzeźbą ukrzyżowanego. Stoi tradycyjnie w okolicy rozwidlenia dróg, przy starych lipach. Nie było tutaj posesji. Osada Dolina Popowa, rozpoczynała się dalej na północ.

TUTAJ album ze zdjęciami

Opublikowane w

Dziewięcierz 6

Miejsce: resztki rozbitej figury leżą obok cerkwiska w Dziewięcierzu.

Lokalizacja: 50.22104, 23.47179

Opis:

Gdyby figura przetrwała, była by jedną z najciekawszych w regionie. Zachowały się resztki lica postumentu, gdzie widać płaskorzeźbę księcia Włodzimierza i elementy napisu świadczące o tym, że była to pamiątka z takiej samej okazji co w Bruśnie Starym, gdzie była inskrypcja o treści: „Ku pamięci Włodzimierza Wielkiego 950 lecie chrztu Rusi-Ukrainy”.

TUTAJ album ze zdjęciami