Kategoria: Dziewięcierz

Znajdziesz obiekt klikając na współrzędne:

50.228840, 23.464910

Dziewięcierz Dolina przed wojną liczyła 53 numery domów, dziś pozostało jedynie kilka budynków po zachodniej stronie drogi wojewódzkiej. Po wschodniej stronie, za stawem, nie ma już żadnych zabudowań – pozostały jedynie ruiny i ślady dawnych osiedli. Tam właśnie znajdował się kiedyś kamienny krzyż przy pierwszych domostwach, które rozciągały się dalej wzdłuż strumienia. Niestety, krzyż uległ zniszczeniu. Kamień pod wpływem czasu i naturalnych procesów znacznie się zdegradował i zaczyna się kruszyć. Obecnie leży na skraju łąki i lasku, gdzie niegdyś były zabudowania.

Krzyż nosił inskrypcję zapisaną cyrylicą, która w dużej części uległa złuszczeniu. Ponieważ pokrył się mchem i spoczywał w ukryciu, przez długi czas nikt go nie dostrzegł. O jego istnieniu poinformował Donald Ryczek, którego uznaje się za odkrywcę tego cennego znaleziska. Serdeczne podziękowania dla niego za przekazane informacje. Dziewięcierz ma teraz łącznie 18 kamiennych krzyży, które świadczą o jego bogatej historii.

TUTAJ album ze zdjęciami

Znajdziesz obiekt klikając na współrzędne:

50.20082, 22.88047

Inskrypcja po przetłumaczeniu z Ukraińskiego: „Zbaw Panie lud Twój, i błogosław dziedzictwu Twemu … Czobit 1934” część tablicy inskrypcyjnej jest uszkodzona, jednakże z łatwością można zrekonstruować formułę modlitewną. Pod nią jest fundator, odczytać można tylko nazwisko i datę.

Jest to przykład nowszego typu rzeźb bruśnieńskich. Krzyżyk jest uszkodzony, jego belka z Maryjkami leży obok. Na ramionach są wklęsłe gwiazdki. Cokół dodatkowo ozdobiony jest wklęsłym krzyżykiem na szczycie. Widać ślady wypełniania inskrypcji turkusową farbą.

Krzyż został odnaleziony w styczniu 2021 roku. Namiary na niego przesłał Paweł. Znalazł go przypadkiem, szukał miejsca do robienia zdjęć roztoczańskiej panoramy. Wchodząc na upatrzone miejsce, oczekując ciekawego punktu widokowego, przypadkiem trafił na ten krzyż. W tych okolicach można zrobić między innymi fotografię kościoła po ukraińskiej stronie Dziewięcierza. Krzyż jest bardzo trudny do odnalezienia, bowiem stoi w zakrzaczeniu, dlatego też nie był szerzej znany. Bez dokładnej lokalizacji bardzo trudno go znaleźć w lecie, dlatego najlepiej szukać go w zimie, lub wczesną wiosną.

TUTAJ album ze zdjęciami

Znajdziesz obiekt klikając na współrzędne:

50.21447, 23.44961

Inskrypcja częściowo zniszczona, ale da się odczytać na górnej tablicy formułę modlitewną po przetłumaczeniu z Ukraińskiego: „Zbaw Panie lud Twój”. Dolna tablica obita, możliwe, że był tam utrwalony fundator i data. Krzyżyk wieńczący jest zniszczony, został tylko element belki pionowej krzyża, na którym umieszczony jest titulus. Być może pod ziemią znajdują się jego kawałki.

Krzyż został znaleziony w styczniu 2021 roku, dzięki namiarom od Kamila Pustelnika, który umieścił wcześniej swoje znalezisko w internecie, sugerując, że może to być krzyż z cmentarza. Jednakże obiekt posiada klasyczną formułę modlitewną na tablicy inskrypcyjnej, która nie występuje na krzyżach cmentarnych. Dzięki temu udało się znaleźć szesnasty kamienny krzyż w Dziewięcierzu, który wcześniej był praktycznie nieznany i nieudokumentowany. Przed wojną był tutaj przysiółek Dziewięcierza Łuch. Uszkodzenie krzyża nastąpiło przez bydło, które tam wypasano w czasie PRLu. Prawdopodobnie został postawiony po 1920 roku, co można wywnioskować po jego formie.

TUTAJ album ze zdjęciami

Miejsce: aby odnaleźć tę figurę, udajemy się na przysiółek Dziewięcierza – Słotwina. Jadąc drogą podjeżdżamy asfaltem pod górkę i szukamy Zielonego Szlaku który tutaj skręca w las. około 230 metrów dalej tuż przy drodze stoi interesujący nas krzyż.

Znajdziesz obiekt klikając na współrzędne:
50.22154, 23.44467

Inskrypcja: język ukraiński

Zbaw Panie lud Twój i błogosław dziedzictwo Twoje
Postawił krzyż ten
Postawił ten krzyż
Mychaył
… o
1890

Opis:

Napis niestety jest niekompletny, akurat nazwisko jest odbite. Słowa z tyłu „Postawił ten krzyż” są rekonstrukcją na podstawie szczątków napisów i jest to prawdopodobny napis. Ciekawe jest to, że z przodu i z tyłu mamy napis o „postawieniu”. Z boku znaleźć możemy kilka liter, które niewiele mówią: icy o. Sam krzyżyk ma bardzo ciekawą staranną formę, którą można w kilku innych miejscach odnaleźć.

Przed wojną były wokół tej figury pola, które usytuowane były wyżej względem wioski. Przysiółek o nazwie Hruszki położony był kilkaset metrów niżej w dolinie. Być może w okolicy tej figury była granica między polami gospodarzy Słotwiny i Hruszek. Na pewno była to polna figura, która służyła mieszkańcom podczas wiosennych procesji, podczas dni krzyżowych.

TUTAJ album ze zdjęciami

Miejsce: w Dziewięcierzu, jedziemy drogą aż do skrzyżowania, gdzie droga przez tory prowadzi w stronę Niwek Horynieckich. Po drugiej stronie drogi, gdy przejdziemy kilkadziesiąt kroków, zobaczymy leśną drogę. Wchodzimy w nią i idziemy kilkaset metrów, aż zobaczymy przed sobą drogę z betonów, która jest zrobiona na bagnie ze strumieniem. Tutaj trzeba uważać, bo kierujemy się prosto w stronę granicy polsko – ukraińskiej. Gdy przejdziemy przez mostek na dolinie w strumyku, idziemy pod górkę. W momencie, gdy zobaczymy, że jesteśmy na kumulacji terenu, wypatrujmy po lewej tej figury. Będzie ona kilkanaście kroków od drogi.

Znajdziesz go klikając na współrzędne:

50.21291, 23.45716

Inskrypcja: język ukraiński

Zbaw Panie lud Twój i błogosław dziedzictwu Twemu
Staraniem …eksy …asija Roku 1925

Opis:

Niestety napis fundatorski jest niekompletny, gdzie imię i nazwisko ma braki. Przed wojną był tutaj jeden z przysiółków Dziewięcierza. Poniżej był Łuh, a tutaj Kiernica. Wioska otoczona była z dwóch stron doliną i strumieniem. Na tej kumulacji terenu były praktycznie same pola. Figura ta jest pamiątką po jednym z zamożniejszych gospodarzy wioski, który zapewne miał na imię Ołeksa, nazwisko można zrekonstruować jako „Basija”. Krzyżyk wieńczący ma niespotykaną formę, wygląda tak, jakby pierwotnie miał mieć na dole dwie postaci, jak możemy to spotkać w wielu innych przypadkach. Być może rzeźbiarzowi nie wyszło coś i postanowił ściąć to miejsce do takiej formy.

TUTAJ album ze zdjęciami

Miejsce: w Dziewięcierzu na przysiółku Dolina musimy odnaleźć wysunięte najdalej na północ gospodarstwa, tam na końcu stoi ruina domu z pasieka, zaraz obok niej stoi w sadku ta figura.

Lokalizacja: 50.22995, 23.45928

Inskrypcja: język ukraiński

Zbaw Panie lud Twój, i błogosław dziedzictwu Twemu

Ten krzyż postawił Iwan Czobit. 1932

Opis:

Figura ma uszkodzony krzyżyk wieńczący, którego kawałki leżą obok.

TUTAJ album ze zdjęciami

Miejsce: skręcamy w drogę przy byłej zlewni mleka w Dziewięcierzu, tam przy jednym z pierwszych gospodarstw przed torami kolejowymi stoi interesująca nas figura.

Lokalizacja: 50.22585, 23.46247

Inskrypcja: język ukraiński

Krzyżowi Twojemu kłaniamy się Władco, i święte Twoje zmartwychwstanie wysławiamy
Tekla Mołoko R.B. 1911

Opis:

Figura miała pierwotnie kamienny krzyżyk, ale uległ zniszczeniu, dlatego też został zastąpiony zamiennikiem z lastryko.

TUTAJ album ze zdjęciami

Miejsce: w Dziewięcierzu, jego części nazywanej teraz Doliną, gdy wyjedziemy z głównej drogi, od razu za socrealistycznym budynkiem zlewni mleka, obok drogi, dostrzeżemy rozbitą figurę.

Lokalizacja: 50.22618, 23.46389

Opis:

Niestety, napisów praktycznie nie da się odczytać, bo zostały jakby odbite z obu stron. Istnieje możliwość, że jako inskrypcję dziękczynną miała Troparion Pokłonu Krzyżowi, z pozostałości kilku liter można przypuszczać akurat tę formułę. Byłby to trzecia w linii figura z tą modlitwą, zaraz na posesji Mołoków i Krzyż Śniegóry z Popowej.

TUTAJ album ze zdjęciami