Znajdziecie tu opisy wszystkich bruśnieńskich kamiennych krzyży przydrożnych, historię kamieniarki bruśnieńskiej i aktualne informacje związane z nimi.
Miejsce: Krzyż można znaleźć na polach przy polnej drodze, która wychodzi z Krowicy i biegnie ku Łukawcowi, jest to też miejsce graniczne.
Lokalizacja: 50.09249, 23.16174
Opis:
Krzyż był uszkodzony, dlatego jest teraz spięty metalowymi klamrami. Nie ma napisów, tyko wyryty krzyżyk na miejscu gdzie zazwyczaj są napisy. Na górnym ramieniu krzyża znaleźć możemy ozdobną gwiazdkę.
TUTAJ album ze zdjęciami
Miejsce: Za kościołem skręcamy w pierwszą boczną drogę w las i tam przy najbliższym leśnym skrzyżowaniu stoi między lipami ta figura.
Lokalizacja: 50.0908, 23.18459
Inskrypcja: napisy po ukraińsku
Opis:
Zarówno data jak i napisy, także kształt figury powtarzają się w okolicy, możliwe, że wystąpiła tutaj zaraza, po której ustąpieniu mieszkańcy postawili figury.
TUTAJ album ze zdjęciami
Miejsce: Figura stoi przy drodze głównej nieopodal wjazdu na przysiółek Boble.
Lokalizacja: 50.09877, 23.17952
Inskrypcja: język ukraiński
Opis:
Figura stoi na małym pagórku, kiedyś rosły obok niej drzewa, ale zostały wycięte.
TUTAJ album ze zdjęciami
Miejsce: Figurę znaleźć można przy zabudowaniach między przysiółkami Szutki i Sysaki w Dąbrowie
Lokalizacja: 50.11027, 23.1597
Inskrypcja: język polski
Opis:
Jest to prawdopodobna data, bowiem tablica inskrypcyjna na figurze jest mocno porysowana ostrym narzędziem, gdzie ktoś próbował odsłonić napisy.
TUTAJ album ze zdjęciami
Miejsce: Figura stoi przy drodze na przysiółku Dąbrowy Szutki
Lokalizacja: 50.11465, 23.15979
Opis:
Figura zabudowana i zamalowana, niemożliwa to odczytanie napisów. Posesja prywatna.
TUTAJ album ze zdjęciami
Miejsce: Figura stoi niedaleko drogi idącej w kierunku Szczutkowa za ostatnimi zabudowaniami Dąbrowy.
Lokalizacja: 50.1133, 23.14944
Opis:
Nie można odczytać napisów ze względu na zalegającą farbę na figurze. Posesja prywatna.
TUTAJ album ze zdjęciami
Miejsce: Figura stoi przy drodze na przysiółku Baszni Dolnej Pilipy.
Lokalizacja GPS: 50.18291, 23.19505
Opis: Nie ma inskrypcji. Uległ poważnemu uszkodzeniu, dlatego miejscowi mieszkańcy wybetonowali kołnierz postumentu i wetknęli w niego drewniany krzyż. Szczątki oryginalnego leżą w okolicy.
TUTAJ album ze zdjęciami
Miejsce: Figura stoi przy drodze na końcu przysiółka Baszni – Pilipy, administracyjnie teren gdzie stoi należy już do Młodowa.
Lokalizacja: 50.18474, 23.18438
Opis: Figura nie posiada inskrypcji, wedle lokalnych podań wystawił ją po powrocie z I Wojny Piotr Staszko, który podczas walk postrzelony został w głowę. Leżąc ranny przyrzekł sobie, że jeżeli przeżyje, wystawi figurę na tę pamiątkę.
TUTAJ album ze zdjęciami
Miejsce: Krzyż stoi przy drodze, na końcu Baszni Dolnej, na skrzyżowaniu, gdzie droga biegnie w stronę Baszni Górnej. Jest to klasyczny krzyż pańszczyźniany.
Lokalizacja: 50.17379, 23.22117
Inskrypcja: język ukraiński
Opis:
Jest to jeden z największych istniejących krzyży kamiennych w regionie. Dodatkowymi elementami krzyża są skróty w kołeczkach na ramionach krzyża. Dwa boczne to imiona: Jezus Chrystus, a środkowy oznacza Zwycięzcę. Krzyż został ustawiony na początku wioski, przy skrzyżowaniu dróg. Obecnie czwarta droga, nieopodal krzyża, nie jest widoczna. Według miejscowych podań, chłopi z okolicznych 14 wsi odmówili pójścia do pracy w folwarku i wtedy postawiono ten krzyż.
W 2022 roku wykonana została konserwacja krzyża.
TUTAJ album ze zdjęciami
Miejsce: Krzyż znajduje się przy ulicy Stefana Mierzwy w Baszni Dolnej, która prowadzi w kierunku Podlesia. Stoi po południowo-zachodniej stronie drogi, około 200 metrów przed wlotem do ulicy Kolejowej, 50 metrów obok jest gospodarstwo.
Lokalizacja: 50.16599, 23.23829
Inskrypcja: język ukraiński
Front
Tył
Opis:
To stary krzyż, z napisami w języku staro-cerkiewno-słowiańskim. Na tablicy z przodu mamy skrót Troparionu Podwyższenia Krzyża, pod nim wymieniony jest fundator. Z przodu mamy też klasyczne napisy opisujące krzyż, czyli na górnym ramieniu Titulus Crucis i na bocznych ramionach imię: Jezus Chrystus. Z tyłu oprócz daty postawienia krzyża, mamy coś w rodzaju formułki, czy też zaklęcia, które jest zawarte w skrótach: Jezus Chrystus Zwycięzca Śmierci. Ta formułka z symbolem czaszki i piszczeli na krzyżu często powiązana była z upamiętnianym wystąpieniem w wiosce jakiejś zarazy. Być może dom Sima Maksymca uchronił się przed zarazą, albo ktoś cudem wyzdrowiał, stąd gospodarz wystawił na pamiątkę tego wydarzenia kamienny krzyż na swoim polu przy drodze. Była to też okolica, gdzie kończyła się administracyjnie wioska Basznia Dolna a zaczynała Basznia Górna. Zazwyczaj tego typu krzyże stawiano gdzieś na krańcach wiosek.
TUTAJ album ze zdjęciami
Miejsce: Figura znajduje się przy drodze głównej, która prowadzi do Podlesia. Nieopodal usytuowany jest budynek szkoły w Baszni Górnej.
Lokalizacja: 50.16319, 23.24828
Inskrypcja: język ukraiński
Opis:
Figura była malowana wapnem jeszcze przed wojną. Następne warstwy farby całkowicie przykryły tekst. Górną tablicę po odsłonięciu farby łatwo można odczytać, ale dolna, gdzie są małe literki, sprawia trudność. Jeden wyraz jest nieczytelny, stąd został zrekonstruowany, chodzi o wyraz „wieczną”, takie formułki są spotykane, wiec śmiało można przyjąć, że tak i tutaj będzie brzmieć.
Historia figury nie jest znana, ale można przypuszczać, że intencja może mieć związek z szczęśliwym powrotem z wojny. Często tego typu obiekty stawiane kilka lat po wojnie, mające takie właśnie brzmienie były powiązane z powrotem do domu z wojska.
TUTAJ album ze zdjęciami
Miejsce: Krzyż znajduje tuż przy drodze główniej z Baszni do Podlesia. Kilkaset metrów wcześniej stoi budynek szkoły z Baszni Górnej.
Lokalizacja: 50.16226, 23.25143
Inskrypcja: język ukraiński
Opis:
Liczba dnia i nazwa miesiąca są najprawdopodobniejszą datą jaką można odczytać, bowiem ktoś dół krzyża zabetonował, chcąc go dobrze usadowić w podstawie, stąd dolna połowa napisu nie jest widoczna. Mamy tutaj ciekawych fundatorów, bowiem w okolicy Baszni można znaleźć przysiółek o nazwie Kaplisze. Zapewne byli to jedni z zamożniejszych ukraińskich gospodarzy w Baszni, stąd było ich stać na krzyż.
Dodatkowe inskrypcje to klasyczny Titulus Crucis i na ramionach skróty od imienia Jezus Chrystus. Każde ramie krzyża ozdobione jest gwiazdką. Przy nim odbywają się majówki, być może ten polny krzyż służył przed wojną mieszkańcom głównie do tych nabożeństw.
TUTAJ album ze zdjęciami
