Znajdziecie tu opisy wszystkich bruśnieńskich kamiennych krzyży przydrożnych, historię kamieniarki bruśnieńskiej i aktualne informacje związane z nimi.
Miejsce: figura stoi na prywatnej posesji w Polance na przeciw przystanku autobusowego.
Lokalizacja: 50.24459, 23.33379
Opis: figura została rozbita, zapewne podczas wojny, została potem prowizorycznie sklejona. Miejsce gdzie zapewne były napisy jest rozbite. Prawdopodobnie figura został postawiona po I Wojnie po ustaniu zarazy we wsi (relacje mieszkańców wsi).
TUTAJ album ze zdjęciami
Miejsce: figura usytuowana jest na skrzyżowaniu w środku Polanki Horynieckiej.
Lokalizacja: 50.2431, 23.33171
Inskrypcja: język polski
Opis:
Figura została postawiona cztery lata później w 1919 roku. Krzyżyk wieńczący ma ciekawe zdobnictwo. Na górnym ramieniu krzyża mamy gwiazdkę, ciekawym ozdobnikiem wydaje się być aniołek w wianuszku. Sprawia wrażenie, jakby miał zamknięte oczy. Być może jest to uchwycenie momentu modlitwy. Na podstawie postumentu figury znajduje się mała kamienna figurka Jezusa.
Figura została postawiona dlatego, że w Bruśnie i Polance podczas I Wojny szalała zaraza po tym, jak stoczona została tutaj duża bitwa. Trupy miały leżeć wszędzie. Gdy rozkładały się, zaczęła się roznosić zaraza. Po wojnie, gdy zaraza ustała, postanowiono podziękować siłom wyższym za oddalenie wielgej CHOROBY.
TUTAJ album ze zdjęciami
Miejsce: figura stoi w miejscu nieistniejącej dziś wioski Młodowce. Leżała ona między Łówczą a Brusnem Nowym, nad strumieniem Gnojnik. Najprościej znaleźć go idąc wschodnią ścianą pól Młodowców. Gdy droga skręca pod kątem, idziemy dalej skrajem lasu. Gdy znajdziemy się już w lesie, idziemy chwilę drogą w dół i szukamy pierwszej drogi w lewo. Idziemy nią kilkaset metrów i patrzymy na lewo. Tam obok starej lipy będzie stała przy drodze figura.
Lokalizacja: 50.2765, 23.33128
Inskrypcja: język ukraiński
Opis:
Na uwagę zasługuje sam krzyżyk, bowiem jest ciekawie zdobiony, ma na ramionach rozety i ukośnie pisany Tytuł. Do tego mamy też ładną ludową formę płaskorzeźby Jezusa.
Zapewne figura stała na posesji Hrabowiczów, która powinna być jedną z pierwszych od wschodu. Starsi ludzie, którzy pamiętają tę wioskę, mówią że to była bogata wioska i że prawie przy każdym domu stał kamienny krzyż. Do dziś ocalał tylko jeden. Być może reszta gdzieś leży, albo zostały ukradzione, ewentualnie zabrane przez właścicieli.
TUTAJ album ze zdjęciami
Miejsce: Figura stoi przy drodze w Bruśnie Nowym, po północnej stronie, tuż przed kościołem.
Lokalizacja: 50.24724, 23.2984
Inskrypcja: język polski
Opis:
Figura stosunkowo prosta, sam krzyżyk bez płaskorzeźb, tylko z wyrytym krzyżem na środku. Wiąże się z nim historia rodziny, która do dziś mieszka na Bruśnie. Przed wojną miał zaginąć członek rodziny Mazurk(i)ewiczów. Gdy się szczęśliwie odnalazł, postawiono ten krzyż. Przed wojną, tak jak teraz, był tutaj kawałek pola, zapewne tuż przy drodze, na swoim polu, Michał postawił ten krzyż.
Przyglądając się bliżej krzyżykowi można odnieść wrażenie, że krzyżyk wieńczący nie jest spójny stylistycznie z cokołem. Podobne rzeźbił Mieczysław Zaborniak z Polanki Horynieckiej w okresie PRLu. Być może oryginalny uległ zniszczeniu i został ufundowany nowy na jego miejsce.
TUTAJ album ze zdjęciami
Miejsce: Figura stoi przy drodze Brusno Nowe – Cieszanów, po lewej stronie, około 220 metrów przed kościołem.
Lokalizacja: 50.2467, 23.30093
Inskrypcja: język polski
Opis:
Wedle relacji starszych osób, przy drodze po I Wojnie pochowano 3 żołnierzy, którzy byli zabici podczas bitwy. Mogiła stała do momentu, gdy nie zrobiono zbiorowego cmentarza w Bruśnie Nowym i wtedy pozbierano trupy z porozrzucanych mogił. Gospodarz mający pole przy mogile postanowił wystawić figurę na tym miejscu.
TUTAJ album ze zdjęciami
Miejsce: krzyż stoi w Bruśnie Nowym na skrzyżowaniu, gdzie droga biegnie w kierunku Łówczy. Krzyż był przesuwany o kilka metrów, gdy budowano tutaj asfaltową drogę, stąd zapewne został źle obrócony, dlatego napisy nie są widoczne od drogi głównej.
Lokalizacja: 50.24707, 23.30626
Inskrypcja: język polski
Opis:
Warto wspomnieć, że krzyż ten nie jest pańszczyźniany, co zazwyczaj można usłyszeć od miejscowych, którzy jeszcze mówią tak o krzyżu za cerkwią. Daty ewidentnie wskazują na inną fundację. Przy tym krzyżu, można śmiało powiedzieć, że miał on bardzo duże znaczenie dla wioski. Po napisach można przypuszczać, że miał on związek z drogą krzyżową. Być może został on wystawiony po ustąpieniu jakiejś zarazy.
Przed wojną droga ta miała ważną rangę, między innymi dlatego, że ówczesny właściciel dóbr bruśnieńskich tędy przyjeżdżał do swojego dworu. Była to też droga prowadząca do głównego szlaku w Płazowie.
TUTAJ album ze zdjęciami
Miejsce: figura stoi przy drodze w Nowym Bruśnie, po jej północnej stronie. Znajduje się ona około 80 metrów od skrzyżowania, gdzie droga prowadzi w stronę Łówczy. Stając twarzą w stronę północną na tym skrzyżowaniu, krzyż będziemy mieć po prawej.
Lokalizacja: 50.24688, 23.3072
Inskrypcja: język polski
Opis:
Figura ta stoi na łące rodziny Mazurkiewiczów, pierwotnie miała tutaj stać też druga figura wystawiona w 1924 roku przez Jana i Synów, którzy wrócili z wojny. Została jednak przeniesiona na pola, bowiem dwa podobne obiekty obok siebie ne pasowały gospodarzom i postanowiono, że przyda się na przykład podczas procesji święcenia pól. Data w inskrypcji jest uszkodzona, nie da się odczytać dnia.
TUTAJ album ze zdjęciami
Miejsce: krzyż stoi przy drodze, po północnej jej stronie około 400 metrów od skrzyżowania drogi, która prowadzi z Horyńca-Zdroju do Nowego Brusna i dalej biegnie ku Cieszanowowi.
Lokalizacja: 50.24628, 23.31294
Inskrypcja: język ukraiński
Opis:
Kawałek krzyża przy podstawie się obłupał i zapewne trzy litery nazwiska odpadły. Widać tylko elementy dwóch literek. Można przypuszczać, że chodzi o Żeruchę. Krzyż pierwotnie mógł stać na czyimś podwórku, które było trochę cofnięte względem domu obok, dlatego krzyż stoi kilkanaście kroków od drogi.
Obecnie na podstawie napisów możemy tylko przypuszczać, że jest to krzyż dziękczynny. Jak widać, napisy są nieco chaotyczne, pierwsza część trochę nie pasuje do elementu klasycznej formułki (mała ilość miejsca wymagała robienie skrótów). Sam krzyż ma piękną ludową formę. Zwłaszcza płaskorzeźba Jezusa, jest wzorcowa dla sztuki ludowej Brusna. Z dodatkowych napisów, na krzyżu mamy klasyczny Titulus, oraz „Boskie Skróty”, tak jak inskrypcja, ryta „ciekawą czcionką”.
TUTAJ album ze zdjęciami
Miejsce: Idąc około 1,5 km drogą polną, która biegnie od bruśnieńskiej cerkwi, która przed wojną była główną i łączyła Bruno Nowe z Podemszczyzną, znajdziemy pozostałości po figurze na skraju lasu i pól, przy drodze.
Lokalizacja: 50.23595, 23.29952
Inskrypcja: język polski
Opis:
Kiedyś stały tutaj stare lipy, ale zostały wycięte. Sama figura jest rozbita i leżą jej kawałki obok metalowego krzyża, który ktoś tu wbił. Z połamanych kawałków na się odczytać element inskrypcji, który według występujących w okolicy formuł powinien brzmieć: „Ten krzyż postawiono na chwałę Boga”.
TUTAJ album ze zdjęciami
Miejsce: figura stoi na polach w Nowym Bruśnie przy polnej drodze, około 700 metrów od drogi Horyniec-Zdrój – Brusno Nowe, jako kontynuacja polnej drogi idącej od cmentarza i cerkwi – jednocześnie jest to trasa niebieskiego szlaku.
Lokalizacja: 50.24032, 23.30867
Inskrypcja: język polski
Opis:
Figura została postawiona przez rodzinę Mazurkiewiczów z Brusna Nowego. Związana jest z nią historia ojca i synów, którzy zostali wzięci do wojska austriackiego podczas I Wojny i wedle rodzinnych podań, codziennie żarliwie modlili się do Maryi, przysięgli też, że jeżeli uda się im cało wrócić do domu, to postawią na tę pamiątkę figurę.
TUTAJ album ze zdjęciami
Miejsce: figura stoi przy polnej drodze biegnącej od cmentarza i cerkwi w Nowym Bruśnie, do drogi Brusno Nowe – Horyniec-Zdrój (około 60 m od tej drogi).
Lokalizacja: 50.24167, 23.31909
Inskrypcja: język polski
Opis:
Pierwotnie figura wyglądała inaczej, ale uległa zniszczeniu, zapewne podczas II Wojny Światowej. Miejscowy kamieniarz Mieczysław Zaborniak dorobił krzyżyk o zamocował na pozostałym elemencie po rozbitej figurze. Figura została wystawiona jako pamiątka po bitwie jaka rozegrała się na tych polach w 1915 roku podczas I Wojny. We wiosce wybuchał wtedy zaraza i po jej ustaniu wystawiono tę figurę.
TUTAJ album ze zdjęciami
Miejsce: krzyż usytuowany jest w Nowym Bruśnie, między cerkwią a cmentarzem.
Lokalizacja: 50.24235, 23.32295
Inskrypcja: napisy po ukraińsku
Opis:
Napis wskazuje na gromadzką fundację, czyli składali się na niego parafianie z Brusno Nowego. Na ramionach klasycznie: górna belka Tytuł, i boczne ramiona; imienia, Jezus na jednym i Chrystus na drugim.
Krzyż ten, parę lat temu zawalił się i jak widać ustawiono go, nie do końca idealnie. Obok rosły lipy, ale zostały wycięte.
TUTAJ album ze zdjęciami
