Narol 11

Miejsce: prywatna posesja, ulica Krupiecka 20, w Narolu, nieopodal cerkwi.

Znajdziesz obiekt klikając na współrzędne:

50.34365, 23.32185

Inskrypcja: język ukraiński

Pamiątka danej wolności dnia 15 maja 1848

Opis:

Jest to krzyż postawiony na pamiątkę zniesienia pańszczyzny w 1848 roku w Galicji. Najprawdopodobniej był wtedy tutaj grunt wspólny, na którym mieszkańcy wsi postawili tę pamiątkę. Z czasem została sprzedana. Krzyżyk wieńczący uległ uszkodzeniu i jego górna część została wetknięta w cokół. To unikalny wzór dla krzyży postawionych na pamiątkę zniesienia pańszczyzny, zapewne został postawiony na kolejną rocznicę zniesienia pańszczyzny, na przykład 50tą w 1898. Wzór krzyża wtedy pasowałby do ówczesnych wzorów, jakie były wykonywane przez kamieniarzy bruśnieńskich. Mniej więcej od tego okresu pojawiają się krzyże z wnękami, gdzie znajdują się płaskorzeźby modlących się postaci, zapewne Maryi.

TUTAJ album ze zdjęciami

Stary Dzików 6

Miejsce: figura stoi przy tak zwanej Polskiej Drodze, która ukosem idzie przez pola Starego i Nowego Dzikowa. Aby tam trafić, trzeba na skrzyżowaniu koło sklepu Groszek wjechać za gospodarstwa i tam na lewo drogą w pola jechać około 1 kilometr.

Znajdziesz obiekt klikając na współrzędne:
50.23152, 22.94569

Inskrypcja: język ukraiński

Zbaw Panie lud Twój
Fundator Jurko i Kataryna Kołodiej

Opis:

Figura była uszkodzona, dlatego ktoś obok postawił krzyż metalowy, obecnie jest odnowiona.

TUTAJ album ze zdjęciami

Jędrzejówka 5

Miejsce: jadąc od strony Lipska do Jędrzejówki, gdy miniemy rzekę Tanew, 400 metrów dalej po lewej, na prywatnej posesji, stronie stoi ta figura.

Znajdziesz obiekt klikając na współrzędne:
50.34236, 23.33482

Inskrypcja: język polski

Na pamiątkę Roku Świętego
1933
Na większą cześć i chwałę Bożą

Opis:

Krzyż postawiony został na pamiątkę roku świętego obchodzonego w miejscowej parafii w 1933 roku. Obiekt można nazwać pomnikiem, który upamiętnia ważne wydarzenie religijne, którym był rok 1933. Papież Pius XI ogłosił go Świętym dla przypomnienia 1900. rocznicy zbawczej śmierci Chrystusa.

TUTAJ album ze zdjęciami

Werchrata 16

Miejsce: figura znajduje się przy Zielonym Szlaku, na masywie wzgórza Monastyr, około 300 metrów przed ruinami klasztoru Bazylianów.

Znajdziesz obiekt klikając na współrzędne:
50.28541, 23.44524

Inskrypcja: język ukraiński

Zbaw Panie lud Twój, i błogosław dziedzictwu Twemu

Staraniem …

…0 R

Opis:

Figura była przewrócona, ale została złożona i naprawiona. Inskrypcja jest częściowo zniszczona, można odczytać treść powszechnie występującego na figurach Troparionu i element daty zakończony zerem.

TUTAJ album ze zdjęciami

Nowe Sioło 1

Miejsce: ten niezwykły okaz kamieniarki bruśnieńskiej, znajduje się w Nowym Siole, kilkadziesiąt metrów od drogi, która prowadzi z okolicy pałacu do wioski.

Znajdziesz obiekt klikając na współrzędne:
50.23447, 23.15406

Inskrypcja: język ukraiński

Zbaw Panie lud Twój i błogosław dziedzictwu Twemu

1915

Opis:

Napisy są umiejscowione w różnych, na pierwszy rzut oka, trudnych do odnalezienia miejscach. Data schowana jest gdzieś z boku na jednym z „sęków”, a inskrypcja na wąskiej podstawie krzyżyka. Nawet mimo rozbitego oryginalnego krzyżyka, którego szczątki leżą pod figurą, jest to jedna z najbardziej spektakularnych figur przydrożnych jakie można spotkać pewnie w całym kraju. Jeszcze niedawno zamontowany był krzyżyk z lastryko, teraz jest kamienny zamiennik. Gdy przyjrzymy się bliżej, dostrzeżemy w tym obiekcie „przydrożne dzieło sztuki ludowej„. Podstawę stanowi coś w rodzaju sękatego pnia potężnego drzewa. Powyżej umiejscowiony jest panteon z czterema postaciami, zapewne są to Ewangeliści. Stoją oni na podstawie, która na swoich czterech rogach ma wyrzeźbione głowy ze skrzydłami. Być może są to cherubiny, co ciekawe, każdy z nich z innym wyrazem twarzy.

Obecnie mamy prostą drogę asfaltową prowadzącą do wsi, dlatego oddalenie od drogi tej figury może dziwić. Ale sprawa się wyjaśnia, gdy zobaczymy stare przedwojenne mapy. Okazuje się, że pierwotnie, właśnie obok tej figury droga zakręcała i biegła w stronę cerkwi. Jak większość figur w regionie, z datą 1915, ma związek z epidemią cholery, która wybuchła w wiosce pod koniec czerwca tego roku. Właśnie wtedy była tutaj linia frontu i rozkładające się zwłoki w okolicy wywołały zarazę. Gdy choroba przestała się rozprzestrzeniać, wieś wystawiła ten niezwykły przydrożny pomnik.

TUTAJ album ze zdjęciami

Lipsko 2

Miejsce: figura stoi w centrum Lipska na głównym skrzyżowaniu.

Znajdziesz obiekt klikając na współrzędne:
50.34835, 23.33555

Inskrypcja: język polski

Zdrowaś Maria
Pomnik ten ufundowała pierwsza Rada Gminy Zbiorczej Lipsko 1937
Proj. i wyk. M. Pudełko roboty kam. O. Lubycki

Opis:

Figura postawiona jako pomnik, z inicjatywy lokalnych władz. Jest to ciekawy obiekt, bowiem ma podpis wykonawców. Projektem zajął się Michał Pudełko, na pewno wykonał rzeźbę Maryi. Resztę robót kamieniarskich (zapewne był przy tej inicjatywie pomocnikiem przygotowującym ogólne bryły) wykonał członek znanej rodziny kamieniarskiej z Starego Brusna O. (zapewne Ołeksa) Lubycki.

W książce „Z Roztocza na Grzędę Sokalską” Jacek Bazak w artykule „Bruśnieńskie krzyże i figury przydrożne w dziedzictwie kulturowym okolic Narola” opisuję historię tej figury.

Fotografie poniżej pochodzą z albumu rodzinnego Pudełków. Kopiowanie tylko za zgodą

TUTAJ album ze zdjęciami

Huta Złomy 4

Miejsce: Figura stoi na wschodnim krańcu Huty-Złomy, po lewej stronie drogi, idącej ku Starej Hucie.

Znajdziesz obiekt klikając na współrzędne:
50.29427, 23.36255

Inskrypcja: język ukraiński

Przenajświętsza Bogurodzico zbaw nas
1907
M. Manczur

Opis:

W rzeźbie Maryi, która stoi na cokole, brakowało głowy, która zapewne została odstrzelona. Staraniem mieszkańców Złomów została odnowiona, głowę wyrzeźbił rzeźbiarz Jan Janczura z Lubaczowa. Figura według lokalnych podań miała zostać wystawiona przez mieszkańca Starej Huty, który ciężko chorował, miał sen, w którym usłyszał, że jak wykopie studzienkę i postawi przy niej figurę, to odzyska zdrowie. Postanowił zrobić to, wykonał studnię i ufundował figurę, po czym wyzdrowiał.

TUTAJ album ze zdjęciami

Gorajec 15

Miejsce: ruiny te znajdują się przy drodze między Dąbrówką a Gorajcem, około 600 metrów od osiedla po byłym PGR.

Znajdziesz obiekt klikając na współrzędne:

50.25947, 23.20219

Inskrypcja: język ukraiński

Zbaw Panie lud Twój i błogosław dziedzictwo Twoje

Opis:

Figura jest porozbijana, widać na niej elementy powszechnie występującej formułki modlitewnej. Niestety w okolicy nie można znaleźć górnej części krzyża, zapewne został przemieszczony, albo zabrany przy okazji prac przy drodze.

TUTAJ album ze zdjęciami

Brusno Stare 18

Znajdziesz obiekt klikając na współrzędne:

50.25091, 23.35232

Inskrypcja po przetłumaczeniu z Ukraińskiego:

Miejsce: ruiny figury znajdują się przy drodze, po prawej stronie, w kierunku stadniny koni, na wysokości wzgórza Hrebcinaka, na którym podczas II Wojny był punkt oporu z bunkrami.

Zapewne podczas wojny figura została zniszczona, bowiem zaraz obok był punkt oporu z bunkrami z Linii Mołotowa. Trudno zrekonstruować inskrypcję, bowiem ocalały po zniszczeniu tylko pojedyncze litery.

TUTAJ album ze zdjęciami

Załuże 1

Miejsce: Figura stoi przy prywatnej posesji przed skrzyżowaniem w Załużu, gdzie jedna z dróg prowadzi na przysiółek Czarne.

Znajdziesz obiekt klikając na współrzędne:

50.19096, 23.14194

Opis:

Pierwotnie stała w tym miejscu częściowo zniszczona figura, została jednak zamieniona na nową, wyrzeźbioną w kamieniu bruśnieńskim. Oryginalne zostały: schodkowa podstawa i prawie cały krzyżyk, gdzie dorobiona zastała dolna część z nogami Chrystusa od kolan. Pierwotnie obiekt nie wyglądał, jak ten odtworzony, który jest swobodną artystyczną interpretacją, a nie próbą odtworzenia oryginału.

TUTAJ album ze zdjęciami

Nowiny Horynieckie 9

Miejsce: figura stoi kilkadziesiąt metrów od skraju lasu i wąwozów w nieistniejącym przysiółku Nowin, który był najdalej wysunięty na wschód.

Znajdziesz obiekt klikając na współrzędne:
50.23164, 23.40254

Inskrypcja: język polski

Od powietrza głodu ognia i wojny wybaw nas Panie

Opis:

Figura najprawdopodobniej została ufundowana po I Wojnie, gdy w Nowinach szalała zaraza i głód, zapewne po ustaniu plag jeden z gospodarzy wystawił pamiątkową figurę. Obecnie krzyżyk wieńczący jest uszkodzony po tym, jak obok przewróciło się drzewo.

TUTAJ album ze zdjęciami

Lipsko 4

Miejsce: figura stoi 70 metrów za cmentarzem w Lipsku, po lewej stronie drogi.

Znajdziesz obiekt klikając na współrzędne:

50.35178, 23.33975

Inskrypcja: język polski

Gdy grom się zbliża pośpiesz do krzyża on ciebie wesprze ocali
7.IV. 1950r.

Fundowała Julja z Wyrwów Zaborniakowa

7 Li

Opis:

To nowszy wzór figury, zapewne nie miał wyrytej inskrypcji i dlatego przykręcono nową tablicę, mającą pokazać intencję postawienia. Z tyłu znajdziemy oryginalny napis wspominający fundatorkę. Zapewne na końcu napisany był miesiąc „lipiec”, niestety litery zostały zniszczone.

TUTAJ album ze zdjęciami